13Beslenme ve Kanser İlişkisi
Kanser oluşumu birçok nedene bağlıdır. Genetik faktörler kadar yanlış beslenme de kansere yol açan nedenlerden biridir. Yapılan çalışmalar; beslenmenin, çoğu kanserlerde % 10 ile % 70 arasında etkili olduğunu göstermektedir. Henüz genlerimizde bulunan şifreleri değiştiremesek de, beslenmemizi düzenleyerek kanserden korunabiliriz. Çünkü yapılan araştırmalar kanserin kalıtımsal faktörler yanında çevresel etkenlerden oluştuğunu belirtiyor.

Kanser Riskini Arttıran Faktörler

  • Sigara içmek
  • Bakteri ve virüs enfeksiyonlarının hızlı gelişmesi
  • Çok miktarda yapay kimyasallarının alınması
  • Aşırı alkol alımı
  • Radyasyona maruz kalma
  • Düzensiz yaşam, çok eşlilik
  • Aşırı yağ ve yağlı besin alımı
  • Taze sebze ve meyvelerin az alınması
  • Posalı (lifli) besinlerin az alımı
  • Olumsuz çalışma koşulları
  • Tuzlanmış, tütsülenmiş, dumanlanmış besinlerin aşırı alımı

Meyve ve sebzelerinizi yiyin!
Meyve ve sebzeler beta-karoten, C Vitamini, E vitamini ve Selenyum içerir. Bu öğeler antioksidanttır ve hücreleri hasardan korur. Ayrıca immün (bağışıklık) sisteminin de sağlıklı olmasına yardım ederler. Kanser ve diğer hastalıkların oluşma riskini de azaltırlar. Birçok sebze ve meyve posa ve fitokimyasallar için düşük yağ ile alındığında mükemmel birer kaynaktır. Lutein brokoli ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Lykopen domateste bulunur ve bu fitokimyasallar kanserle savaşmada rol alırlar.

Kuru baklagillere ve tam tahıllara yönelin!
Posadan zengin, yağdan fakir bir diyet kolon ve rektum kanserine karşı koruyucudur. Posa bağırsaktaki kanser yapıcı maddeleri kendi bünyesine alarak vücudumuzdan atılmasını sağlar. Kompleks karbonhidratları ve posadan zengin besinleri daha çok tüketmeye çalışın.
Kabuğu ile yenilebilir meyveleri, kuru baklagilleri, sebzeleri ve tam tahıl ürünlerini tercih edin. Hedefiniz en az 3 porsiyon meyve, 2 porsiyon sebze ve tam tahıllı ekmekleri tüketmek olsun.

Yağı sınırlandırın!
Yüksek yağlı diyetler sadece kalp hastalıkları için risk değildir. Meme, kolon ve prostat kanserleri de yüksek yağlı beslenme ile ilişkilidir, özellikle de hayvansal yağların yüksek olduğu diyetler. Hayvansal yağlarda genellikle doymuş yağ, kolesterol ve kalori yüksekken bol posalı besinler düşüktür. Besinleri düşük yağlı özellikle de doymuş yağdan fakir şekilde tüketmeye çalışın.

Egzersiz yapın!
Obezite meme, kolon, safra kesesi ve uterus kanseri ile ilişkilidir. Vücut ağırlığının en iyi kontrol yolu fiziksel aktiviteyi devam ettirmek ve porsiyon büyüklüklerinizin kontrolü ile olur.

Alkol kullanımınızı değerlendirin!
Alkol tüketimi, özellikle fazla miktarda tüketenlerde, karaciğer kanseri riskini arttırır. Bu nedenle kadınlar 1 kadehten fazla, erkekler ise 2 kadehten fazla alkol tüketmemelidir.

Sigara! Bir kez daha düşünün!!
Alkol alımı sigara ile birleştiğinde; ağız, gırtlak, boğaz ve yemek borusu kanseri risklerini artırıcı etki göstermektedir. Yaşam alanlarınızı sigaradan uzak tutun. Kadınlar meme kanserinden korkarken akciğer kanserinden ölme oranının daha fazla olduğunu unutmamalılar.

Güneş!
Cilt kanserindeki artışı düşünerek güneşlenme sürenizi de sınırlandırmak iyi olacaktır. Günlük rutin yaşamınızda da en az 15 koruma faktörlü güneş kremi kullanabilirsiniz.

Tuz kullanımı?!
Tuzlu tüketme alışkanlığı mide kanseri riskini arttırabilmektedir. Besinlerden yeterince tuz alındığı düşünülerek yemeklere tuz ekleme alışkanlığından vazgeçmek olumlu bir davranış olacaktır.

BAZI BESİNLERDE BULUNAN ÖZEL MADDELER VE KANSER

Özellikle ailesinde kanserli birey olan ve kansere yatkınlığı olanlar, sigara içenler ve kirli havalı kentlerde oturanların bu besinleri fazlaca tüketmeleri önerilmektedir.

MADDELER BULUNDUKLAR BESİNLER
Proteaz engelleyiciler Soya fasulyesi, mercimek, kuru fasulye, nohut, taze fasulye, bezelye, vb.
Oksitlenmeyi önleyiciler Meyveler, ceviz, fındık gibi sert kabuklu meyveler
Biyoflavanoidler Turunçgiller, kayısı, karadut, kızılcık, kiraz, vişne, kuş üzümü, üzüm,
Özel koku ve tat veren maddeler Lahanalar, karnabahar, ıspanak, pazı, turp, pancar yaprakları, şalgam ve yenebilen otlar
Kükürtlü maddeler Sarımsak, soğan, pırasa

BESİNLERİ SAKLARKEN YAPILAN HATALAR VE ZARARLARI

BESİNLER PİŞİRME HATALARI ZARARLARI
EKMEK Gereğinden çok alınıp küflendirme Küf toksinlerinden karsinojenler oluşabilir
MISIR, BULGUR, PİRİNÇ, YARMA, FISTIK, FINDIK, CEVİZ, VB. İyi kurutmama, nemli yerlerde saklama Küf toksinlerinden karsinojenler oluşabilir
TUZLANMAMIŞ PEYNİRLER VE KAVURMA İyi saklamayarak küflendirme Küf toksinlerinden karsinojenler oluşabilir
SÜT, YOĞURT Aydınlık yerde bekletme Vitamin kaybı olur
PATATES Aydınlık yerde bekletilerek çimlenmesi, yeşillenmesi Zehirli maddeler oluşur
ETLİ, YUMURTALI, SÜTLÜ YEMEKLER Hazırlandıktan sonra odada bekletme Zararlı mikroplar çoğalır
Vitamin kayıpları oluşur
HAZIRLANMIŞ YİYECEKLER Açıkta bekletme, sinek ve haşere teması Zararlı mikroplar oluşabilir
TENEKE VEYA KUTUDA SALÇA Açıldıktan sonra kutuda bekletme Minerallerin yararlılığı azalır, kurşun miktarı artar
YOĞURT, PEKMEZ, SALÇA, REÇEL, TURŞU, VB. Boşalmış deterjan ve ilaç kovalarında, sırlı kaplarda, boyalı plastiklerde saklama Kurşun ve kanser yapıcı diğer maddeler besine geçer

HASTALIK RİSKİ AZALTICI VE ARTTIRICI YEMEKLER

YEMEK TÜRÜ RİSK AZALTICI
OLANLAR
RİSK ARTTIRICI
OLANLAR
ET YEMEKLERİ Tavuk haşlama
Tavuk rosto
Tavuk şiş
Balık buğulama
Orman/çiftlik kebabı
Ekşili köfte
Döner kebap
Izgara köfte
Hamburger
Kadınbudu köfte
Şiş kebap
Yağda kızartılmış balık
ETLİ SEBZE YEMEKLERİ HEPSİ Yağda kızartılarak yapılan yemekler. Eğer yağsız tavada yumuşatıldıktan sonra yapılırsa zararlı değildir
DOLMA VE SARMALAR HEPSİ  
YUMURTA YEMEKLERİ Yumurtalı ıspanak
Menemen
Peynirli, mantarlı, sütlü omlet
Sucuklu yumurta
Yağda yumurta
Kıymalı yumurta
Pastırmalı yumurta
BÖREKLER Ispanaklı tepsi/sac böreği
Peynirli (çökelekli) tepsi/sac böreği
Yağda kızartılan börekler
Kıymalı, yumurtalı pideler
PİLAV VE MAKARNA Mercimekli bulgur pilavı
Domatesli bulgur pilavı
Nohutlu pilav
Az yağlı pirinç pilavı
Domatesli makarna
Yoğurtlu-sarımsaklı mantı
Çok yağlı pirinç pilavı
Yakılmış yağ eklenen makarna ve pilavlar
Yağda kızartılmış mantı
KURUBAKLAGİL YEMEKLERİ HEPSİ  
ÇORBALAR Kırmızı mercimek çorbası
Yayla çorbası
Sebze çorbası
Ezogelin çorba
Tarhana çorbası
Sade şehriye çorbası
Sade pirinç çorbası
Yakılmış yağ eklenen çorbalar
SALATALAR HEPSİ Rus salatası
İyi yıkanmadan hazırlanan salatalar
Hazırlandıktan sonra bekleyen salatalar
TAZE MEYVELER Başta turunçgil olmak üzere her türlü meyve Yıkanmadan yenen meyveler
Sıkıldıktan sonra bekleyen meyve suları
TATLILAR Meyveli ve sütlü tatlılar Hamur ve şerbetli tatlılar
MEZELER Humus
Mercimekli köfte
Kısır
Yağlı kanepeler
Havyar
Sosis, salam, cips